بروکلی یک نوع کلم است که بهترین فصل آن زمستان و پاییز است. بروکلی را می توانید 3 روز یا بیشتر در یخچال نگهداری کنید. سرشار از ویتامین A و D و فیبر است. قبل از استفاده آن را خوب بشویید و ساقه های سفت آن را جدا کنید و از ساقه های نازک و گلهای کوچک آن استفاده کنید. بروکلی را می توان هم به صورت خام و هم به صورت پخته مصرف کرد. به صورت پخته مثلاً اینکه 8 تا 12 دقیقه در آب جوش قرار دهید و بعد با آب لیمو و جعفری آن را میل نمایید. اما علاوه بر اینها خواص فوق العاده ای دارد که ما در اینجا به شما معرفی خواهیم کرد.

خواص کلم بروکلی :

بروکلی از خانواده کلم هاست و سرشار است از ویتامین های A و D .بروکلی در فصلهای خنک بهترین و بیشترین محصول میدهد . چنانچه برای کاشت از بهترین واریته ها , استفاده گردد و مراحل کاشت و داشت و برداشت طبق دستور العمل و بدقت انجام شود , تولید محصول تداوم می یابد . قسمت خوراکی بروکلی “سر” نامیده می شود . سر اصلی در مرکز و بالای گیاه روئیده می شود . وقتی سر اصلی برداشته و قطع شود , سرهای جانبی شروع به رشد کرده , ظاهر می شوند . در بیشتر مناطق آمریکا در فصلهای بهار و پائیز دو بار محصول بدست می آید .برای بهترین شروع , نهال کاری در فصل بهار توصیه شده است , زیرا این عمل باعث مقاوم شدن و جایگیر شدن گیاه در زمین می شود . نهال کاری مقاومت گیاه را در برابر گرمای اولیه تابستان زیاد می کند . فصل زمستان مناسبترین زمان برای کاشت مستقیم بذر در زمین می باشد .

واریته های بروکلی :

۱-Crusier ( کروزر) : از کاشت تا برداشت ۵۸ روز زمان لازم دارد . کروزر , یکدست , پر محصول و مقاوم در برابر خشکی می باشد .۲-Green Comet ( گرین کامت) : از کاشت تا برداشت ۵۵ روز , زودرس و مقاوم در برابر گرما .۳-Green Goliath( گرین گالی آت) : کاشت تا برداشت ۶۰ روز , زمان کاشت بهار , تابستان و پائیز و مقاوم در برابر حالتهای سخت .

در میان سبزی های موجود در جهان کلم بروکلی یکی از غنی ترین منابع آهن به شمار می آید و نه تنها به دلیل داشتن خاصیت ضد سرطان بلکه به دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی از انواع ویتامین ها(ویتامین CوE)ومواد معدنی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

به گفته دانشمندان ،اگر چه کلم بروکلی و گوجه فرنگی هردو دشمن سرطان هستند،اما اگر این دو سبزی با هم ترکیب شود وبه عنوان بخشی از رژیم غذایی با هم خورده شوند،در کاهش ابتلا به سرطان پروستات بسیار مؤثرند .این محققان اظهار می کنند وقتی کلم بروکلی و گوجه فرنگی با هم خورده می شوند تأثیرات بیشتری دارندوشاید این به دلیل ترکیب فعال کننده های بیوشیمایی باشد که در هر دو سبزی وجود دارد و می توانند به روشهای مختلف اثرات ضد سرطانی داشته باشد.به گفته این دانشمندان مردان سالمندی که به سرطان پروستات مبتلا هستند ودر انتظار شیمی و اشعه درمانی هستند باید بیشتر به رژیم غذایی خود توجه کنند.این دانشمندان به مردان توصیه می کنند که روزانه یک چهارم فنجان کلم بروکلی ودو پنجم فنجان گوجه فرنگی تازه مصرف کنند.

بروکلی را می توانید به صورت پخته و خام مصرف کنید. آن را به مدت ۱۲ـ ۸ دقیقه در آب جوش بپزید و باآب لیمو و جعفری میل کنید.

ـ بروکلی شما را از سرطان سینه محافظت می کند:

برخی از سبزیها مانند بروکلی، حاوی ماده ضد سرطان سینه است.پزشکام می گویند که سبزیهای برگدار(مانند بروکلی و کلم پیچ)به شکل طبیعی حاوی ماده شیمیایی سلفورافان است که از رشد و افزایش سلولهای سرطانی در سینه جلوگیری می کند.محققان معتقدند که مواد موجود در کلم بروکلی بدون ایجاد اختلال د رساز و کار سلولهای طبیعی، سلولهای سرطانی را(در ۲ نوع سرطان تخم دان و لوزالمعده) از بین می برد.بر اساس نتایج پژوهشی در فرانسه، ماده ای در کلم بروکلی وجود دارد که باکتریهای معده را از بین می برد. دانشمندان می گویند که یکی از راههای خوب برایپیشگیری از ابتلا به بیماریهای معده و روده( به ویژه در کشورهای د رحال توسعه) خوردن کلم بروکلی است.پزشکان می گویند که سبزیهای برگدار(مانند بروکلی و کلم پیچ)به شکل طبیعی حاوی ماده شیمیایی سلفورافان است که از رشد و افزایش سلولهای سرطانی در سینه جلوگیری می کند.محققان معتقدند که مواد موجود در کلم بروکلی بدون ایجاد اختلال د رساز و کار سلولهای طبیعی، سلولهای سرطانی را(در ۲ نوع سرطان تخم دان و لوزالمعده) از بین می برد.بر اساس نتایج پژوهشی در فرانسه، ماده ای در کلم بروکلی وجود دارد که باکتریهای معده را از بین می برد. دانشمندان می گویند که یکی از راههای خوب برایپیشگیری از ابتلا به بیماریهای معده و روده ( به ویژه در کشورهای د رحال توسعه) خوردن کلم بروکلی است.

تحقیقات ۲۰سال اخیر نشان می دهد که مقدار زیاد کلم بروکلی در رژیم غذایی افرادباعث کم شدن خطر ابتلا به سر طان های مثانه حنجره،مری،ریه،پروستات،سینه وروده بزرگ می شود.خاصیت ضد سرطانی آن به دلیل وجود مقادیر فراوان ایندول،گلوکز زینولات ،بتا کاروتن وویتامین Cاست.کلم بروکلی یا گل کلم سبز از خانواده کلم و منبع بسیار خوبی از ویتامینCدر مواد غذایی می تواند از بروز سرطان های دستگاه گوارش،سرما خوردگی و بیماری های وابسته به آن پیشگیری کند.همچنین ویتامین Cدر جذب کلسیم و آهن نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.محققان در یافته اند که مواد موجود در کلم بروکلی و فلفل قرمز ،بدون ایجاد اختلالی در ساز و کار سلول های طبیعی ،سلول های سرطانی را در نوع سرطان تخمدان و لوزالمعده از بین می برد.

مصرف کلم بروکلی در از بین بردن عوارض قلبی دیابت موثر است.

محققان اعلام کردند، تحقیقات نشان می دهد استفاده از کلم بروکلی، آسیب رگ های خونرسان قلب را که بر اثر دیابت ایجاد شده است ترمیم می کند.

بر اساس این پژوهش، ماده ای در کلم بروکلی که به سولفورافان موسوم است موجب افزایش نوعی آنزیم محافظت کننده عروقی می شود و از سوی دیگر، مولکول های آسیب رسان سلولی را کاهش می دهد.

این بررسی همچنین نشان می دهد، ماده سولفورافان موجود در کلم بروکلی با فعال کردن برخی پروتئینها، سلول ها و بافت های بدن را در برابر آسیب های ناشی از مواد سمی و اکسید کننده نیز محافظت می کند.

کلم بروکلی به جای کرم ضد آفتاب:

گروهی از دانشمندان آمریکایی کشف کردند که کلم بروکلی به دلیل برخورداری از یک ماده گوگردی می تواند پوست را از آسیب های اشعه فرابنفش خورشید و ابتلا به سرطان پوست محافظت کند.

دانشمندان دانشگاه جان هاپکینز آمریکا که نتایج تحقیقات خود را در مجله “شرح مباحثات آکادمی ملی علوم” (Pnas) منتشر کرده اند، کشف کردند که جوانه ها و برگ های تازه کلم بروکلی می تواند تاحد قابل توجهی پوست را از صدمات تابش اشعه فرابنفش خورشید محافظت کند. اشعه فرابنفش خورشید یکی از دلایل محیطی ابتلا به سرطان پوست است.

به گفته این دانشمندان می توان با مالیدن یک لایه نازک از برگ های تازه این کلم، پوست را درمقابل این تابش ها محافظت کرد. در حقیقت در برگ های جوان کلم بروکلی یک ترکیب شیمیایی با عنوان “سولفورافان” وجود دارد که قرمزی و التهاب پوست که نشان دهنده آسیب های ناشی از تابش اشعه فرابنفش به سلولهای بافت پوست است را کاهش می دهد.

گروهی از دانشمندان ۱۵ سال قبل ماده سولفورافان را کشف کردند و نشان دادند که این ماده از توسعه سرطان در حیواناتی که با مواد شیمیایی خطرناکی که می توانند منجر به بروز سرطان شوند، آزمایش می شدند پیش گیری می کند.

اکنون دانشمندان جان هاپکینز اظهار داشته اند که ماده سولفورافان سلولهای پوست را برای تولید آنزیم های محافظتی فعال می کند. این آنزیم ها از سلولها در مقابل آسیب های اشعه های مضر آفتاب محافظت می کنند. عملکرد حفاظتی این ماده در اولین آزمایشات روی مدل های حیوانی و سپس روی شش داوطلب سالم انجام شد.

در این آزمایش لایه نازکی از پوست بدن داوطلبان به قطر حدود یک سانتی متر تحت درمان با سولفورافان قرار گرفت و پس از آن اشعه فرابنفش به این لایه تابیده شد.

نتایج این آزمایش نشان داد که قرمزی و التهاب پوست بطور متوسط تا ۳۷ درصد کاهش یافت که این رقم در افراد مختلف بین ۸ تا ۷۸ درصد متغیر بود.

به گفته این محققان، این ترکیب شیمیایی حتی اگر سه روز قبل از معرض دربرابر تابش اشعه فرابنفش روی پوست مالیده شود، می تواند از آسیب های این اشعه مضر آفتاب محافظت کند.

نحوه کاشت ، نگهداری و برداشت محصول کلم بروکلی و چگونگی مصرف آن :

زمان کاشت :

نهال کاری ( نشا) در اوایل بهار و زمانی که نهالها جوان و قوی هستند انجام دهید . بوته هایی که بیشتر از حد معمول در جای کاشت بذر نگهداشته می شوند بعد از انتقال به زمین اصلی بلافاصله سر تولید می کنند . برای کشت پائیزه , بذرها را در اواسط تابستان بکارید . در اواخر تابستان زمانی که بذرها رشد کرده و تبدیل به نهال شده اند , آنها را به زمین اصلی انتقال دهید .

فاصله و عمق کاشت :

عمق مناسب برای کاشت بذرها ۳ تا ۵/۳ سانتیمتر و برای کاشت نهال ها کمی عمیق تر از محل استقرار اولیه خود در زمین . فاصله کشت بذرها و نهالها در یک ردیف ۴۵ تا ۶۰ سانتیمتر و فاصله ردیف ها از یکدیگر ۹۰ سانتیمتر توصیه شده است .بوته های بروکلی بصورت مستقیم روئیده و طول آنها حدوداَ به یک متر می رسد . فاصله هوایی هر بوته از چهار طرف با یکدیگر ۳۰ سانتیمتر مقرر گردیده .

داشت :

از کود استارتر برای نهالها شروع کنید و زمانی که بوته ها به نیمه رشد رسیده اند کود سرک حاوی ازت به آنها بدهید . گیاه به رطوبت کافی احتیاج دارد , مخصوصاَ زمانی که سرها نمایان می شوند . با توجه به نتایج آزمایش خاک , کود مورد نیاز را به گیاه بدهید . توصیه می شود کود N-P-K را به نسبت ۵۰-۵۰-۳۵ در هر نیم هکتار بصورت پاشیدن یا ۳۵-۳۵-۱۷ در هر نیم هکتار بصورت بسته در کنار هر بوته به زمین اضافه کنید . چنانچه ساقه ها قهوه ای رنگ و توخالی شدند , نشان از کمبود برون است . PH مناسب برای بروکلی ۸/۵ تا ۶/۶ می باشد .

برداشت :

قسمت خوردنی بروکلی عبارتند از : غنچه های نشگفته و بهم چسبیده و سبز رنگی است که بصورت گره های بهم فشرده شده ای بر روی ساقه قرار دارند و همچنین ساقه حاوی این غنچه ها .در ابتدا یک سر بزرگ در وسط بوته نمایان می شود . وقتی این سر برداشته شد سرهای جانبی شروع به نمایان شدن می کنند . اندازه این سر ۱۳ تا ۱۵ سانتیمتر است . قبل از اینکه غنچه های دکمه مانند بر روی سر شروع به باز شدن و تبدیل به گل شدن بکنند آنرا قطع کنید . این همان قسمت خوراکی بروکلی است . سرهای جانبی از زاویه بین شاخه و ساقه بیرون می آید . قطر یک سر رسیده حدود ۱۵ سانتیمتر است . چنانچه قصد دارید مدتی این سرها را نگهدارید , باید آنها را در دمای صفر درجه با رطوبت زیاد قرار دهید .

مشکلات عمومی بروکلی :

شته ها :مواظب تشکیل تجمع شته ها بر روی قسمت درونی برگها باشید . شته ها برنگهای سبز , سیاه, قهوه ای , قرمز , صورتی و رنگهای دیگر ظاهر می شوند . این شته ها به شکل گلابی و خیلی آهسته حرکت می کنند . طول آنها ۳ تا ۴ میلی متر است و دارای یک شاخک باریک و دو کیسه در انتهای شکمشان می باشند . بعضی از آنها دارای بالهای نازک و شفاف هستند . تجمع این شته ها بر روی ساقه و یا در قسمت زیر برگها و قسمت های نرم و تازه روئیده گیاه می باشد . این شته ها مکنده می باشند و بوسیله مکیدن شیره گیاه آنرا به کلی از بین می برند .بهترین راه برای از بین بردن شته ها , شستن گیاه با فشار آب است . گاهی اوقات سمپاشی ضرورت است .

کرم های کلم :

سه گونه کرم کلم وجود دارد : کرم های ریسنده , حلقه ای و پشت الماسی . این کرم ها به برگها و سرهای بروکلی و گیاهان خانواده کلم ها صدمه می زنند . کرم ریسنده سبز مخملی است . حشره این کرمها سفید و در طول روز در بالای گیاه درپروازند . کرم های حلقه ای برنگ سبز روشن و ظریف می باشند . حشره این کرم ها قهوه ای و در طول شب فعال می باشند . پشت الماسیها سبز کم رنگ و در سر و ته دارای نقطه هائی می باشند . حشره این کرم ها برنگ سبز است و زمانی که بالهایشان بسته است به شکل الماس در می آیند . لارو این کرم ها بوسیله خوردن کنام برگها و سرها به گیاه صدمه می زنند . کرم های کلم بسیار کوچک اند و چنانچه کنترل نشوند گیاه را بکلی از بین می برند . در اولین شبنم پائیزی این کرم ها بمرور از بین می روند . سمپاشی یکی از راههای کنترل این آفات می باشد .

نکات مهم :

اندازه سر و رنگ بروکلی بستگی به نوع واریته و محیط کاشت و زمان کاشت دارد . چنانچه بروکلی را در زمان مناسب کشت نکنند سرها زودتر از موعد مقرر به گل می نشیند . گلهای بروکلی زرد رنگ می باشند . سرهای کوچک نتیجه بموقع نشا نکردن نهالها می باشد . زمانی که سرها بزرگ , محکم و غنچه ها کاملاَ بسته و سفت است , برداشت انجام می گیرد .برای نگهداری بروکلی , آنها را نشسته در پلاستیکهای مخصوص قرار داده و در قسمت نگهداری سبزیها در یخچال جا دهید . بیشتر از ۵ روز در یخچال نگهداری نشود , چون مزه و خواص خود را از دست می دهد . خواص و موادمغذی بروکلی از تمام گیاهان دیگر خانواده کلم ها بیشتر استبروکلی حاوی ویتامین c و بتاکاروتن که هر دو از آنتی اکسیدانها هستند می باشد . آنتی اکسیدان ها از شیوع بعضی بیماریها از جمله سرطانها و امراض قلبی جلوگیری می کنند .یک ظرف کوچک بروکلی حاوی ۲۳ کالری- ۴/۲ گرم فیبر- ۳/۲ گرم پروتئین –۳/۴ میلیگرم کربوهیدراتها – ۴۹ میلیگرم ویتامین c – ۳/۵۳ نانوگرم فولیک اسید – ۸۹ میلی گرم کلسیم و ۹/۰ میلیگرم آهن می باشد . بروکلی را می توان بصورت خام و یا پخته مصرف کرد .

سالاد شوید با لیمو

۶ قاشق غذا خوری روغن زیتون-۲ قاشق غذاخوری آبلیمو-۱ لیموی خورد کرده– ربع قاشق چایخوری فلفل سیاه.– ۱ قاشق چایخوری تخم شوید و یا ۳ قاشق چایخوری شوید خورد شده تازهمقداری نمک و ادویه جات مورد علاقهمقداری بروکلی تازه را شسته و پوست ساقه آنرا گرفته , خورد کنید . مقداری هویج را به اندازه بروکلی ها خورد کنید .ساقه بروکلی و هویج خورد شده را در یک ظرف آب جوش بریزید و یک دقیقه بجوشانید . گلهای بروکلی را به آن اضاف کنید و به مدت ۲ دقیقه دیگر بجوشانید . اینها را با آب سرد بشوئید و سپس آب آنرا بگیرید . مواد آماده شده را به آنها اضافه کنید. بهم بزنید و مصرف کنید.

نکات تغذیه ای :

کلم بروکلی یکی از سبزیجات بسیار با ارزش است که سرشار از مواد مغذی می باشد و فواید بی شماری در ارتقاء سلامتی انسان دارد.مواد مغذی و سایر موادی را که در بروکلی وجود دارند و اثرات زیادی در پیشگیری از بیماری ها دارند، به ترتیب زیر برای شما بیان می کنیم:۱- بروکلی دارای ماده ای بنام سولفورافان (sulforaphane) است که تعداد ،اندازه و تکثیر تومورهای سرطانی را به نحو چشمگیری کاهش می دهد. در نتیجه از ابتلا به سرطان به خصوص سرطان های سینه، معده، روده بزرگ، رکتوم و ریه ها در انسان پیشگیری می کند.۲- بروکلی دارای مقادیر زیادی فیبر، کاروتنوئید، ویتامینA، ویتامینC و ویتامینKمی باشد که باعث پیشگیری از سرطان معده و روده می شوند.۳- بروکلی به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامینC، فیبر و بتاکاروتن( پیش ساز ویتامینA) یک آنتی اکسیدان قوی محسوب می شود که از اثرات مخرب رادیکال های آزاد در بدن پیشگیری می کند. در نتیجه از بروز بیماری هایی مثل انواع سرطان، آلزایمر(فراموشی دوران پیری)، بیماریهای قلبی، آرتریت( التهاب مفاصل) پیشگیری کرده و فرآیند پیری را به تاخیر می اندازد.۴- فیبر غذایی بالای موجود در بروکلی برای افراد دیابتی بسیار مفید است و افراد دیابتی برای کنترل بیماری خود بایستی این سبزی با ارزش را در وعده های غذایی خود قرار دهند.۵- کلسیم موجود دربروکلی، به همان میزان کلسیم موجود در شیر است، در نتیجه مصرف آن برای افرادی که دچار پوکی استخوان یا کمبود کلسیم هستند، بسیار مفید است. ولی چون شیر علاوه بر کلسیم، دارای ویتامینD نیز می باشد که به جذب کلسیم در بدن کمک می کند، به عنوان منبع بهتری برای رفع پوکی استخوان مطرح می شود.

سالاد بروکلی با تخم مرغ و فلفل

سالاد بروکلی موادلازم: ۲ فنجان کلم بروکلی ۲ عدد تخم مرغ آب پز ۳ عدد گوجه فرنگی ۲ فنجان لوبیای قرمز ۲ فنجان جوانه ماش ۱ فنجان رنده شده پنیر پیتزا به مقدار کافی روغن زیتون به مقدار کافی آب نارنج به مقدار لازم نمک و فلفل طرز تهیه: کلم بروکلی را بخارپز و خرد کرده و در ظرفی بریزید.

تخم مرغ را آب پز کرده و خرد کنید. گوجه فرنگی شیرین و رسیده را خرد کرده و به ظرف سالاد اضافه کنید. لوبیا قرمز را که قبلاً پخته اید، به مواد اضافه کنید. جوانه ماش را نیز بیفزایید و در مرحله آخر پنیر پیتزا را رنده کرده و به سالاد اضافه کنید. کمی روغن زیتون و آب نارنج را با نمک و فلفل در ظرفی جداگانه خوب هم بزنید و روی سالاد بریزید.

سالاد را در یخچال به مدت ۱۵ دقیقه بگذارید، سپس میل کنید. نکات تغذیه ای : کلم بروکلی یکی از سبزیجات بسیار با ارزش است که سرشار از مواد مغذی می باشد و فواید بی شماری در ارتقاء سلامتی انسان دارد.

مواد مغذی و سایر موادی را که در بروکلی وجود دارند و اثرات زیادی در پیشگیری از بیماری ها دارند، به ترتیب زیر برای شما بیان می کنیم:

۱- بروکلی دارای ماده ای بنام سولفورافان (sulforaphane) است که تعداد ،اندازه و تکثیر تومورهای سرطانی را به نحو چشمگیری کاهش می دهد. در نتیجه از ابتلا به سرطان به خصوص سرطان های سینه، معده، روده بزرگ، رکتوم و ریه ها در انسان پیشگیری می کند.

۲- بروکلی دارای مقادیر زیادی فیبر، کاروتنوئید، ویتامینA، ویتامینC و ویتامینKمی باشد که باعث پیشگیری از سرطان معده و روده می شوند.

۳- بروکلی به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامینC، فیبر و بتاکاروتن( پیش ساز ویتامینA) یک آنتی اکسیدان قوی محسوب می شود که از اثرات مخرب رادیکال های آزاد در بدن پیشگیری می کند. در نتیجه از بروز بیماری هایی مثل انواع سرطان، آلزایمر(فراموشی دوران پیری)، بیماریهای قلبی، آرتریت( التهاب مفاصل) پیشگیری کرده و فرآیند پیری را به تاخیر می اندازد.

۴- فیبر غذایی بالای موجود در بروکلی برای افراد دیابتی بسیار مفید است و افراد دیابتی برای کنترل بیماری خود بایستی این سبزی با ارزش را در وعده های غذایی خود قرار دهند.

۵- کلسیم موجود دربروکلی، به همان میزان کلسیم موجود در شیر است، در نتیجه مصرف آن برای افرادی که دچار پوکی استخوان یا کمبود کلسیم هستند، بسیار مفید است. ولی چون شیر علاوه بر کلسیم، دارای ویتامینD نیز می باشد که به جذب کلسیم در بدن کمک می کند، به عنوان منبع بهتری برای رفع پوکی استخوان مطرح می شود.