ویتامین  K در چربی حل می شود و محلول در چربی است که در تولید ویتامین های محلول در چربی نقش اساسی دارد.ویتامین k به سه شکل وجود دارد: ویتامین k1 فرم طبیعی آن بوده که در سبزیجات دارای برگ سبز تیره، چای سبز و روغنهایی مانند سویا، پنبه دانه، کانولا و روغن زیتون  یافت می شود. ویتامین k2 توسط باکتری های روده ی بزرگ تولید می شود. ویتامین k3 نوع تجاری محلول در آب این ویتامین بوده که به علت خطر مسمومیت در دسترس نمی باشد.

منابع غذایی حاوی ویتامین K :

بهترین روش تامین نیاز روزانه ی ویتامین k مصرف منابع غذایی است که عبارتند از:

• سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند کلم پیچ، اسفناج، شلغم، برگ چغندر، کلم، خردل، جعفری، کاهو

• سبزیجاتی مانند بروکلی، گل کلم

• ماهی، جگر، گوشت، تخم مرغ، غلات و حبوبات (حاوی مقادیر کمتری)

  بد نیست بدانیم فریز کردن غذاها ویتامین k را تخریب می نماید اما حرارت، تاثیری بر آن ندارد.

بر اساس راهنمای رژیمی دولت فدرال آمریکا در سال ۲۰۱۰، مواد مغذی باید در درجه ی اول از غذاهای طبیعی تامین گردند. مواد غذایی به خصوص اشکال دست نخورده ی آنها، نه تنها حاوی ویتامین ها و مواد معدنی ضروری موجود در مکمل های غذایی است بلکه حاوی فیبر و مواد طبیعی دیگری نیز می باشد که می تواند بر روی سلامت بدن تاثیرگذار باشد و مکمل های رژیمی ممکن است در شرایط خاصی جهت افزایش دریافت یک ویتامین یا ماده ی معدنی خاص به کار رود.

راهنمای رژیمی آمریکا، یک رژیم سالم را این گونه توصیف می نماید:

• تاکید بر مصرف انواع میوه ها، سبزیجات، غلات سبوس دار، شیر کم چرب یا بدون چربی و محصولات لبنی؛ بسیاری از سبزیجات منابع سرشاری از ویتامین k می باشند و برخی از میوه ها و آب میوه ها و همچنین پنیر حاوی ویتامین k می باشند.

• شامل گوشت فاقد چربی، مرغ، لوبیا، تخم مرغ و آجیل باشد؛ سویا و آجیل حاوی ویتامین k می باشند.

• کاهش مصرف چربی های اشباع، چربی های ترانس، کلسترول، نمک، شکر

• در حد نیاز کالری روزانه باشد.

کمبود ویتامین k

کمبود این ویتامین ممکن است هر گروه سنی را درگیر کند اما اغلب در نوزادان رخ می دهد. نوزادان مبتلا به کمبود این ویتامین در خطر بیماری های خونریزی دهنده ی بدو تولد هستند.

نوزادان در بدو تولد، به صورت معمول جهت پیشگیری از این خطر، ویتامین k دریافت می نمایند. کمبود این ویتامین در افراد عادی بسیار بعید است زیرا علاوه بر وجود آن در منابع غذایی، باکتری های روده نیز می توانند آن را تولید کنند. گاهی اوقات مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها می تواند با کشتن باکتری های مفید روده، منجر به کمبود خفیف این ویتامین گردد.کمبود این ویتامین می تواند منجر به خونریزی شدید با شروع از بینی و لثه شود.

ویتامین k در سلامت استخوان ها نقش به سزایی دارد. افراد  دارای سطح ویتامین کای بالاتر، تراکم استخوان بالاتری دارند؛ در حالی که افراد مبتلا به پوکی استخوان، سطح پایین تری از این ویتامین را دارا می باشند. بر اساس برخی مطالعات، سطح پایین این ویتامین در بدن با خطر بالاتر آرتروز همراه بوده است. همچنین این ویتامین باعث کاهش خطر شکستگی استخوان به خصوص در خانم های یائسه می شود. البته برخی مطالعات تاثیر این ویتامین بر روی تراکم استخوان را رد کرده اند.

مسمومیت با ویتامین k

مسمومیت با این ویتامین اغلب در ارتباط با تزریقات فرم صناعی ویتامین k3 می باشد و به همین جهت از این فرم، جهت درمان کمبود ویتامین k استفاده نمی شود.اندازه گیری ویتامین k نامعمول بوده اما اگر کمبود آن در بیماری با خونریزی شدید یا غیرمنتظره مظنون است، PT اصلی ترین تست آزمایشگاهی است که انجام آن ضرورت می یابد؛ به طوری که در صورت طولانی شدن PT، اغلب ویتامین k تجویز می شود. بر اساس بیانیه ی سازمان غذا و تغذیه، هیچ عارضه ی جانبی در اثر مصرف ویتامین k موجود در غذاها یا مکمل ها گزارش نشده است.

بد نیست بدانیم افراد مبتلا به بیماری فاویسم و نیز بیماران تحت درمان با وارفارین باید از مصرف ویتامین k اجتناب نمایند.

چه داروهایی ممکن است موجب کمبود ویتامین k شود؟

• آنتی بیوتیکها

• وارفارین

• سالیسیلات ها

• داروهای ضد تشنج

• داروهای سولفا

• دوز بالای ویتامین A و E

• مهارکننده های ترشح اسید صفراوی ( کلستیرامین، کلستیپول)، روغن های معدنی و داروهای کاهنده ی وزن ( ارلیستات)

بیماری هایی که ممکن است باعث کمبود ویتامین K شوند

• بیماری های مزمن

• سوء تغذیه

• الکلیسم

• جراحی های متعدد شکمی

• تغذیه ی تزریقی طولانی مدت

• سوء جذب ( سیستیک فایبروزیس، بیماری التهابی روده، بیماری های صفراوی، سلیاک، پانکراتیت مزمن)

• بیماری پارانشیمی کبد

• انعقاد داخل عروقی منتشر

• پلی سایتمی ورا

• سندرم نفروتیک

• لوسمی