خر و پف کردن صدایی است که بر اثر ارتعاش بافت های نرم در عقب دهان ایجاد می شود. گرچه اغلب این صداهای خروپف باعث بروز مشکل قابل توجهی نمی شوند، اما ناراحتی و بی خوابی ای که بر اثر خر و پف ایجاد می گردد می تواند هم درخود فرد و هم برای همسر او مشکل ساز شود.

علت خروپف کردن چیست؟

خر و پف کردن به علت ارتعاش کام نرم (بخش نرم سقف دهان)، هنگامی که ریه ها در مقابل مجاری هوایی مسدود شده وهوا را به درون می کشند بوجود می آید. چنین وضعیتی معمولاً هنگامی رخ می دهد که عضلاتی که راههای هوایی را باز نگه می دارند هنگام خواب بیش از حد شل شوند یا هنگامی که بافت های اضافی در این قسمت وجود داشته باشد.

هر وضعیت یا ماده ای که باعث شل شدن عضلات این ناحیه یا منجر به ساخته شدن بافت چربی در آن شود می تواند به خر و پف منجر شود، از جمله:

• نوشیدن مشروبات الکلی

• مصرف داروهایی مانند داروهای خواب آور

• داروهای ضدسرماخوردگی یا آنتی هیستامین‌ها

• خوابیدن بر روی متکای بیش از حد نرم یا بزرگ

• به پشت خوابیدن و داشتن اضافه وزن

انسداد مجاری هوایی خر و پف کردن همچنین ممکن است ناشی از بد شکلی ساختمان بینی از جمله، کام نرم یا زبان کوچک یا بیش از حد دراز یا انحراف تیغه میانی بینی باشد. در کودکان بزرگی لوزه ها اغلب باعث خر و پف کردن می شود. هر بیماریی که باعث انسداد مجاری هوایی ریه ها شود از جمله آسم می تواند به علت انسداد به خر و پف بینجامد؛ سیگار کشیدن نیز با تحریک مجاری هوایی می تواند خر و پف کردن را بدتر کند.

چطور علت خروپف را تشخیص دهیم

تشخیص علت خر و پف هنگام مراجعه به پزشک او از شما در مورد آلرژی، عادت غذا خوردن، داروهایی که مصرف می کنید و سابقه مصرف سیگار یا الکل پرسش خواهد کرد. در صورتی که هیچکدام از موارد بالا در ایجاد خر و پف در شما مقصر نباشند، پزشک گلو و مجاری بینی شما را معاینه خواهد کرد تا ببیند یا اشکال در ساختمان آنها باعث تنگی مسیری عبور هوا و خرخر شده است یا نه.

در صورتی که پزشک مشکوک شود که شما هنگام خر و پف کردن شبانه دچار قطع تنفس انسدادی هم می شوید ممکن است از فردی که با شما زندگی می کند بخواهد که الگوهای خواب شما را در طول شب یادداشت کند یا اینکه در صورت در دسترس بودن شما را به یک لابراتوار خواب بفرستد تا یک بررسی نظارت خواب روی شما انجام شود تا معلوم شود چه هنگامی و چند بار حین خواب دچار قطع تنفس می شوید

درمان خر و پف

برطبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله عصب‌شناسی منتشر شد، خر و پف زیاد و آپنه خواب می‌تواند به مشکلات مغزی و حافظه در دوران کودکی مرتبط باشد. از آنجا که این افراد در شب گاهی بی اختیار تنفسشان قطع می‌شود، از این رو مشکل آپنه خواب یک مشکل جدی است که نیاز به درمان پزشکی دارد. اما اگر می‌خواهید خر و پف‌های شما قطع شود، راهکارهای ساده ای که در ادامه معرفی می‌شود را اجرا کنید.

وزن خود را کنترل کنید

هر چه فرد چاق‌تر شود، چربی بیشتری در مجرای تنفسی ایجاد می‌شود. وقتی چرت می‌زنید، ماهیچه‌های گلو استراحت می‌کنند. سپس دیواره‌های گلو با هر بار دم و بازدم شروع به لرزیدن می‌کند (هر چه مجرای تنفسی باریک‌تر باشد، خر و پف شدیدتر می‌شود).

هر چه فرد چاق‌تر شود، چربی بیشتری در مجرای تنفسی ایجاد می‌شود. به همین خاطر توصیه می‌شود حداقل سه ساعت قبل از خواب از خوردن غذا و الکل بپرهیزید.

به پهلو بخوابید

شما وقتی به پشت می‌خوابید بیشتر خر و پف می‌کنید تا وقتی که به پهلو می‌خوابید زیرا زبان و کام شما انتهای گلو قرار می‌گیرد. در آغوش گرفتن بالشی که طول آن زیاد است کمک می‌کند در طول شب خر و پف‌تان بهتر شود.

از قطره بینی استفاده کنید

تمیز کردن سینوس‌ها می‌تواند تاثیر زیادی بر تنفس شبانه داشته باشد، حدود ۳۰ درصد افراد در طول سال با مشکل احتقان یا خلط گلو دست و پنجه نرم می‌کنند، به همین خاطر این افراد بایستی قبل از خواب از اسپری بینی استفاده کنند.

آدامس بدون قند بجوید

هر چه سن بالاتر می‌رود، بافت داخل گلو شل‌تر می‌شود، به خصوص اگر مستعد آپنه خواب باشید. کسانی که مجرای تنفسی باریکی دارند بهتر است دو بار در روز، هر بار ۲۰ دقیقه آدامس بجوند تا دهان، زبان، فک و عضلات صورت ورزش کنند.

صداهای بامزه از خود درآورید

بر اساس تحقیق که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، ورزش زبان و دهان به کاهش خر و پف ۳۶ درصد بیمارانی که از آپنه خواب رنج می‌بردند، کمک کرد. یکی دیگر از تمرینات ورزشی که محققان دریافته‌اند در کاهش خر و پف موثر است، این است که نوک زبان را به سقف دهان بچسبانید و زبان را به عقب سُر دهید. حرکت دوم این است که زبان را به حالت مکش به طرف سقف دهان بکشید و کل زبان را به سقف دهان فشار دهید.

در برخی موارد درمان خر و پف نیاز به راهکارهای پزشکی و عملی دارد که در ادامه ذکر شده اند:

استفاده از فشار مداوم مثبت راههای هوایی (CPAP)

در این شیوه از ابزاری استفاده می شود که اکسیژن را تحت فشار وارد بینی شما می کند و مجاری هوایی را که روی هم خوابیده اند باز می کند.

جراحی:

از شیوه های مختلف جراحی برای رفع انسداد مجاری هوایی استفاده می شود از جمله جراحی سومنوپلاستی که در آن با استفاده از امواج رادیویی پرفرکانس، بافت های کام نرم کاهش داده می شود تا از انسداد مسیر عبور هوا به وسیله آن جلوگیری شود.