اغلب از من میپرسند: «چگونه میتوانم در حالیکه روزه هستم، تغذیهی صحیحی داشته باشم و ورزش هم بکنم؟»
اکثر مردم به ماه رمضان بعنوان زمانی که قدرت و تودهی عضلانیشان را از دست خواهند داد، نگاه میکنند. بعضی فکر میکنند که فقط میتوانند وضعیت فیزیکی فعلیشان را در طول این ماه حفظ کنند، در حالیکه بسیاری از خانمها در واقع دچار افزایش وزن میشوند. اگر شما از برخی از استراتژیهایی که میخواهم با شما در میان بگذارم استفاده کنید، میتوانید یکی از بهترین افزایش حجمهایتان را در طول ماه رمضان تجربه کنید!
همه چیز در مورد به حداکثر رساندن جذب مواد مغذی، حفظ هیدراتاسیون مناسب، و اصلاح هورمونهای اصلی چربی سوزی و عضله سازی به نفع خودتان، و البته تدارک شرایط دیگر است.
اول از همه، اجازه دهید نگاهی بیندازیم به آنچه که در بدن شما در طول ماه رمضان اتفاق میافتد. هنگامیکه شما روزه هستید، در حالت استراحت، نسبت به زمانی که روزه نیستید، دچار کم آبی بیشتری میشوید، اما درواقع این کم آبی، کمتر از زمانی است که بیش از یک ساعت، ورزش هوازی انجام داده باشید. بنابراین، ورزش باعث کم آبی بیشتری در طول آن بازهی زمانی در مقابل روزه گرفتن میشود.
منبع اصلی سوخت متابولیک شما برای عملکردهای بدنتان در طول روزه داری، عمدتا چربیهای ذخیره است، که چیز خوبی است. بنابراین اهداف شما در طول ماه رمضان عبارتند از: به حداکثر رساندن سوخت و ساز بدن (اگر چه سوخت و ساز بدن شما بعلت تعداد وعدههای غذایی کمتر، کند خواهد شد)، حفظ و افزایش هر مقدار توده عضلانی خالص که ممکن است (که طبیعتا سرعت سوخت و ساز را افزایش داده و به شما امکان میدهد در حالت استراحت، کالری بیشتری بسوزانید) و به حداکثر رساندن تمرینات شما (هم کاردیو و هم تمرین با وزنه).
در طول ماه رمضان، بسته به اهداف شما، من واقعا توصیه میکنم که کاردیو را به حداکثر ۲ روز درهفته محدود کنید. این کار برای این است که هر مقدار بافت عضلانی که ممکن است را حفظ کنید. تحقیقاتی وجود دارند که در واقع مزایای سلامتی روزه گرفتن را نشان میدهند. روزه، در واقع یک پالایش جسمانی است. با توجه به مطالعهای که در مجله تغذیه بالینی اروپا منتشر شد، محققان نتیجه گرفتند «تعادل منفی آب در سطوحی که ممکن است در ماه رمضان ایجاد شود، بطور مستقیم هیچ گونه اثرات مضری روی سلامتی نمیگذارد.»
سایر تحقیقات در واقع، مزایای قلبی عروقی روزه گرفتن در طول ماه رمضان را نشان دادند، البته در صورتی که بتوانید از IBS اجتناب کنید. منظور از IBS، سندرم روده تحریک پذیر نیست ــ بلکه منظور سندرم پرخوری افطار است! ضروری است که حتی پس از افطار نیز وعدههای متوسط تا کوچک بخورید.
همچنین بخوانید: بهترین راه های عضله سازی در ماه رمضان
زمانهای تمرین در ماه رمضان
خب، بحثهای جانبی کافی است. اجازه دهید سر اصل مطلب برویم. من میخواهم در اینجا واقعیت را به شما بگویم. بهترین زمان برای انجام تمرینات وزنهای، در هنگام روزه داری نیست و این کار میتواند تجزیهی عضلانی بیش از حد ایجاد کرده و باعث یک افزایش قابل توجه در هورمون کاتابولیک کورتیزول شود.
تمرین کردن در حالت کم آبی، میتواند قدرت را بطور قابل توجهی کاهش دهد. در واقع تحقیقات نشان میدهند که کم شدن آب یک عضله فقط به اندازه ٪۳ میتواند باعث ۱۲ درصد کاهش قدرت شود! تمرین کردن در حالیکه روزه دارید، در واقع میتواند بیشتر مضر باشد تا مفید.
بهترین زمان برای تمرین با وزنه در طول ماه رمضان، آخر شب است. این کار تضمین خواهد کرد که شما قبل از رفتن به باشگاه، چند وعده آب و غذا مصرف کردهاید. همچنین به شما امکان خواهد داد که وعدهی غذایی یا شیک پس از تمرینتان که برای رشد عضلانی ضروری است را مصرف کنید.
اگر این زمان برای شما بیش از حد دیر است، بهترین زمان بعدی، حدود یک ساعت پس از افطار است. شما باید یک تمرین ۳۰ دقیقهای کوتاه، اما شدید انجام دهید. بهترین زمان برای انجام کاردیو بمنظور حداکثر چربی سوزی هم، قبل از سحر است، بله، حقیقت دارد!
البته اکثر افرادی که من میشناسم، دوست ندارند که حدود ساعت ۳ صبح از خواب بیدار شوند و تمرین هوازی انجام دهند. اگر میتوانید از عهدهی آن بر بیایید، بهترین کار این است که بیدار شوید، مقدار زیادی آب با یک فنجان قهوه، یا چای سبز بنوشید، ۳۰ دقیقه صبر کنید و ۳۰ تا ۴۵ دقیقه تمرین کاردیو با شدت متوسط مانند یک پیاده روی تند روی تردمیل انجام دهید.
اگر این کار برایتان ممکن نیست، بهترین زمان بعدی برای انجام کاردیو، حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از یک افطار سبک است. کاردیوی شدید و کوتاه مانند دوی سرعت، در طول رمضان بسیار مناسب است. این تمرین کمتر از ۱۰ دقیقه طول میکشد و از نظر چربی سوزی و حفظ عضله خالص، حداکثر فایده را دارد.این ۱۰ دقیقه، یک تمرین لوس بازی نیست، بلکه بسیار هم شدید است! یک مثال از آن، دویدن بمدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه با حداکثر سرعت (گویی یک سگ گشنه شما را تعقیب میکند) و سپس راه رفتن بمدت یک دقیقه است. این کار را برای ۴ تا ۵ دور انجام دهید. به آرامی شروع کنید و کم کم جلو بروید.
حالا که میدانید چه زمانی باید تمرین کنید، وقت آن است که یاد بگیرید باید چه چیزهایی بخورید و بنوشید.
رژیم و تغذیه مناسب برای سحری
برای سحری، ضروری است که مقدار زیادی آب بنوشید، ترکیب خوبی از پروتئین، کربوهیدرات و چربیهای ضروری مصرف کنید. درست است، چربیهای خوب دارای خواص چربی سوزی و عضله سازی بسیاری هستند، و اهمیت آنها در طول ماه رمضان، بسیار بیشتر است. بعضی از مواد غذایی مناسب برای سحری عبارتند از:
سفیده تخم مرغ (و ۱ عدد هم زرده)
سینه مرغ
بلغور جو دوسر
فرنی گندم
شیک پروتئین
دارچین
موز
عسل
کشمش یا خرما
سبزیجات فیبردار: این سبزیجات به افزایش احساس سیری نیز کمک خواهند کرد.
کره بادام زمینی طبیعی
روغن بذر کتان
روغن زیتون، ترجیحا فوق بکر ممتاز
مقدار زیادی آب
مهم است که یک مکمل مولتی ویتامین، و مولتی مینرال نیز با وعدهی سحر مصرف کنید تا مطمئن شوید حداقل نیازهای روزانهتان از مواد مغذی کلیدی، تامین میشود. مصرف ویتامین C و E اضافی نیز میتواند مفید باشد. بسیار مهم است که مراقب مصرف سدیمتان در این زمان باشید، زیرا سدیم بالا میتواند باعث کم آبی بیشتر، بعلاوه افزایش تشنگی در طول روز شود که برای روزه داران خوب نیست.
از غذاهای پر سدیم مانند سوپها، سسها، چاشنیها، آبگوشتها، نانهای پر سدیم و گوشتهای کنسروی اجتناب کنید. بدیهی است که خوردن غذاهای سرخ شده و خوردنیهای چرب و چیلی هم میتواند باعث سوزش سر دل و مشکلات دیگری برای شما در طول روز شود، بنابراین بهترین کار این است که در صورت امکان، از آنها اجتناب کنید.
رژیم و تغذیه مناسب هنگام افطار
این، یک زمان کلیدی برای جبران کم آبی بدن شماست. حکمت چیزها در اسلام هرگز تمامی ندارد! ما روزههایمان را با چای و خرما میشکنیم، اما اگر این کار را از نظر مغذی بررسی کنید، متوجه خواهید شد که خرما از نظر محتوای مواد مغذی، بسیار منحصر بفرد است.
خرماها حاوی سطوح بالایی از پتاسیم (بسیار بیشتر از یک موز) میباشند! پتاسیم، یک مادهی معدنی مهم برای جبران کم آبی، و یک ترکیب کربوهیدرات ویژه است که آبرسانی را بیشتر و فراتر از آب تنها، افزایش میدهد! خرماها حاوی ترکیب ویژهای از گلوکز و فروکتوز برای انرژی کوتاه مدت و بلند مدت هستند.
آنها همچنین دارای یک ماده مغذی خاص به نام بتاگلوکان D هستند که یک فیبر محلول است که میتواند حس سیری و سلامت دستگاه گوارش را افزایش دهد. بنابراین اساسا هنگامیکه شما خرما و چای یا آب برای افطار میخورید، بدن شما بسیار سریعتر از آب تنها، دوباره هیدراته میشود.
در واقع تحقیقات بالینی در مجله بین المللی علم غذا و تغذیه، تحت عنوان «میوه نخل خرما: امکان استفاده از آن بعنوان بهترین غذا در آینده»، نتیجه گیری کرد که خرما میتواند بعنوان یک غذای تقریبا ایده آل در نظر گرفته شود که شامل طیف گستردهای از مواد مغذی ضروری و مزایای بالقوه سلامتی میباشد.
شما همچنین باید مقداری پروتئین با کیفیت نیز در زمان افطار مصرف کنید. من ابتدا ۳ عدد خرما، و سپس یک پیمانه پودر پروتئین را توصیه میکنم. البته، مقدار زیادی آب بنوشید. در واقع، در تمام اوقات بعد از اذان مغرب، یک بطری آب به همراه داشته باشید. سپس ۱ تا ۱.۵ ساعت بعد، دوباره یک وعده غذایی بخورید (یا برنامه بالا برای کاردیو را دنبال کنید).
سپس نزدیکیهای آخر شب، مجددا یک پروتئین بار یا یک شیک پروتئین، یا یک وعده کوچک دیگر شامل پروتئین و کربوهیدرات پیچیده بخورید. اگر یک پروتئین بار میخورید، مقدار زیادی آب بنوشید و سپس حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه ورزش کنید. یا میتوانید ۲۰ دقیقه کاردیو و ۲۰ دقیقه با وزنه تمرین کنید. میتوانید از یک مکمل BCAA هم قبل، و بعد از تمرین برای حفظ عضله خالص استفاده کنید.
بعد از تمرین نیز یک شیک مغذی دیگر با مقدار زیادی آب مصرف کنید. خوردن وعدههای کوچک در شب میتواند بدن شما را گول بزند تا سرعت متابولیسم شما را افزایش دهد (لازم به ذکر نیست که با این کار، جذب مواد مغذی افزایش مییابد و سطوح قند خون و انسولین تثبیت میشود).
برای از دست دادن چربی و افزایش عضله در دراز مدت، شما به معنای واقعی کلمه باید بطور مداوم به آن شوک وارد کنید. حکمت زیادی در این گفته وجود دارد: «بخورید و بیاشامید اما زیاده روی نکنید» و ما باید آن را بخصوص در طول ماه رمضان، رعایت و دنبال کنیم.
نمونه برنامه غذایی برای کاهش چربی و افزایش عضله
این برنامه برای یک مرد ۸۰ کیلویی است. لطفا مقادیر را با توجه به وزن بدن خودتان تنظیم کنید.
سحر:
۶ تا ۸ عدد سفیده تخم مرغ (با یک عدد زرده) بخورید.
یک کاسه بلغور جو دو سر ساده با دارچین، کشمش و یک موز.
۱ قاشق چایخوری کره بادام زمینی کاملا طبیعی یا روغن زیتون یا روغن دانه کتان.
مقدار زیادی آب (۰.۵ تا ۱ لیتر)
مولتی ویتامین / مینرال
افطار:
۳ عدد خرما و یک شیک مغذی
مقدار زیادی آب
نمونه برنامه غذایی برای کاهش چربی و افزایش عضله
این برنامه برای یک خانم ۶۰ کیلویی است، لطفا مقادیر را با توجه به وزن بدن خودتان تنظیم کنید.
سحر:
۳ تا ۴ عدد سفیده تخم مرغ (با یک عدد زرده) بخورید.
نصف فنجان بلغور جو دو سر ساده با دارچین، کشمش و یک موز کوچک.
یک قاشق چایخوری کره بادام زمینی، روغن زیتون یا روغن دانه کتان
مقدار زیادی آب (۰.۵ تا ۱ لیتر)
مولتی ویتامین / مینرال
افطار:
۳ عدد خرما و یک شیک مغذی
مقدار زیادی آب
برای تمرینات کاردیو: ۴۵ دقیقه بعد از افطار، ۳۰ تا ۴۵ دقیقه کاردیو با سرعت متوسط انجام دهید یا اگر وقت کمتری دارید، یک تمرین سرعتی انجام دهید. و سپس وعده غذایی بعدیتان را بخورید. در روزهایی که کاردیو انجام میدهید، یک فنجان چای سبز، یا قهوه با افطار بنوشید.
برای روزهای تمرین با وزنه: قبل از تمرین یک وعده غذایی مانند سینه مرغ یا سالمون بهمراه برنج قهوهای، و یا مقداری سبزیجات، سیب زمینی شیرین، و سبزیجات بخورید. به اندازه قابل توجهی هم آب بنوشید، سپس به باشگاه بروید.
در طول تمرین، مقدار زیادی آب بنوشید. حتی میتوانید از نوشیدنیهای ورزشی در طول تمرین استفاده کنید. بعد از تمرین، یک شیک مغذی دیگر و البته مقدار زیادی آب مصرف کنید. سپس ۴۵ دقیقه بعد بخوابید یا تمام شب را بیدار بمانید و مانند من ورزش کنید و بخورید!